Lef, moed en durf, is voor eenieder weer verschillend. Ik sta graag op een podium maar morgen naar mijn tandarts met een gaatje en ik schijt bagger…. Er zijn mensen die risico’s opzoeken en mensen die risico’s mijden. Wat is het recept van mensen met Risicogedrag en sensatiezoekers?

Het bestaat uit drie ingrediënten: 

1) de hang naar avontuur (toch maar gaan ondernemen), 2) het ontbreken van angst (als dit project mislukt, dan was het een mooi avontuur) en 3) impulsiviteit (de markt gaat linksom, maar rechtsom ligt de toekomst, met andere woorden: tegen de stroom in roeien) (Van Dinteren, 2010). 

Er blijkt een zekere genetische aanleg te bestaan voor lef. Uit tweelingenonderzoek blijkt dat lef voor 60 procent genetisch is bepaald, de rest komt vooral door omgevingsinvloeden en een zekere hang naar een beloning in de vorm van dopamine in je hersenen. Lef is dus deels aangeboren, maar zeker ook te ontwikkelen. Als je angst niet als belemmering maar als voorwaarde ziet, kun je lef ontwikkelen en gevaar, moeite, onzekerheid of pijn onder ogen zien. Dit laten groeien, op kracht laten komen en houden, kost alleen wel duurzame inzet van energie, want anders zwakt lef weer af. Nu hoeven we echt niet de heldhaftigste persoon op aarde te worden, integendeel. Een normale portie moed is meer dan voldoende, zoals Brené Brown (2013) zo mooi verwoordt in haar TED-talk over kwetsbaarheid. Wat is er nodig om lef te ontwikkelen en te laten groeien?

Het verleden heeft overtuigingen opgeleverd die je hebben geholpen, maar die je ook hebben geblokkeerd. Ook heeft het je gebracht waar je nu staat. Daarin heb je al dan niet de juiste keuzes gemaakt. Je kunt het niet overdoen: hooguit kun je de lessen leren en het anders aanpakken. Het verleden steeds opnieuw beleven in je hoofd houdt patronen in stand. Als je patronen doorbreekt en loslaat, is er weer ruimte voor nieuwe kansen die voor het oprapen liggen.

Heb het lef de controle los te laten

Als je eenmaal hebt besloten het succes te zoeken en jezelf te laten zien, dan bestaat de kans dat het niet lukt. Je kan er dan voor kiezen om alle risico’s uit te sluiten en erbovenop te zitten. Uit ervaring weet ik dat dat averechts werkt, een burn out dient zich aan! Accepteer dat succes niet maakbaar is, maar hooguit stuurbaar. Er gebeuren mooie dingen als je ruimte biedt: ik raad je aan te leren de teugels te laten vieren.

Je gevoel is een goede raadgever, maar je moet wel leren ernaar te luisteren. Vaak zegt je gevoel dat je voor jezelf moet opkomen. Dit kan betekenen dat je ‘nee’ zegt tegen een ander en dat kan je een schuldgevoel opleveren. Maar weeg schuldgevoel (zorgen voor een ander) eens af tegen opkomen voor jezelf (goed zorgen voor jezelf). Het onderbuikgevoel zegt te kiezen voor de lange termijn en dus voor jezelf. Daarmee is het een goede raadgever in het maken van juiste keuzes als je kunt overzien wat je tegen elkaar afweegt.

Heb het lef om je talenten te benutten

Heb het lef om je comfortzone te verlaten en stappen te zetten naar het verwezenlijken van je potentieel. Welke talenten laat jij nog onbenut waardoor je niet de waarde kunt bieden voor een ander die je in je hebt?

Je hoeft niet altijd een harnas om je heen te hebben. Het even niet weten of emotioneel geraakt zijn – het mag er zijn en je mag het tonen. Het maakt je menselijk!

Je omgeving vindt en denkt van alles over je; dat kan je danig beïnvloeden. Om te voorkomen dat jouw omgeving bepaalde gedachten over jou krijgt, ga je gedrag inzetten dat je juist uit koers brengt. Invloed is prima, zolang het bijdraagt aan het behalen van je doel. Negatieve invloeden moet je weghouden. Kom op voor jezelf en wees assertief.

Heb het lef om niet te luisteren naar interne stemmen

Sommige interne stemmen hebben een ego dat gestreeld wil worden. Als ze maar hard genoeg roepen, krijgen ze waarschijnlijk de gewenste aandacht. Zo kan de interne criticus bij de grens van de comfortzone staan om je duidelijk te maken dat je het toch niet gaat redden. Vaak zit er echter een andere behoefte onder die aandacht. De interne stemmen willen je ergens tegen beschermen en het is jouw taak daar sturing aan te geven.

Binnen de cultuur van Capgemini betekent lef het claimen van kansen en het kunnen omgaan met weinig kaders. De eigen regelruimte, zoals ze dat binnen de organisatie noemen, is groot: je moet wel weten hoe je die moet pakken en waar de grenzen van de organisatieontwikkeling zich bevinden, zonder initiatieven de mond te snoeren. Het is cruciaal dat medewerkers en teams zich gedragen als ondernemer binnen de onderneming.

Normaliter kun je niet zomaar elders in de Rabobankorganisatie ervaring opdoen om te zien of dit bevalt. Medewerkers met groeiwensen die binnen de afdeling niet gerealiseerd kunnen worden, vertrekken bijna altijd. Zonde en kapitaalvernietiging. De intentie om te willen blijven, moet omarmd worden door de leidinggevende. Als je gelooft in elkaars oprechtheid en als beide partijen denken elkaar te kunnen versterken, moet hierover een open gesprek plaats kunnen vinden.

De organisatie moet hiervoor de mindset aannemen dat ze waarderen dat medewerkers zich bij haar willen ontwikkelen, zich willen laten gelden en dus groeiambities hebben buiten de afdeling. Voor veel leidinggevenden is dit vaak een omschakeling in denken: het lef hebben medewerkers los te laten en in hun ontwikkelingsbehoefte te voorzien in plaats van ze onder de duim te houden uit angst deze goede kracht kwijt te raken.

Met deze acties voor lef en zelfvertrouwen kun je groeien. Die groei kan alleen gerealiseerd worden als zowel lef als zelfvertrouwen gevoed worden met positieve resultaten. Als de resultaten uitblijven, slaan angst en twijfel weer toe. Lef en zelfvertrouwen komen te voet en gaan te paard, zogezegd. Het is als een spier die continu goede voeding nodig heeft om op sterkte te blijven en die training nodig heeft om sterker te worden. Als je er geen aandacht aan besteedt, verslapt de spier. Lef en zelfvertrouwen zijn geen vaardigheden zoals fietsen: eenmaal aangeleerd verleer je het fietsen nooit meer. Ze drijven op goede ervaringen die regelmatig ververst moeten worden.

De een heeft dat zo bij elkaar verzameld uit vorige ervaringen en weet dat het hem veel gaat opleveren. De ander blijft maar twijfelen en draaien of het nu wel zo’n verstandig plan is. Eerdere ervaringen op andere vlakken zijn dan niet genoeg. Je hebt meer ‘social proof’ nodig van anderen die de sprong hebben gewaagd en weer op het droge zijn gekomen, voordat je voor die specifieke reden uit jouw warme veilige nestje komt.

Gewenste resultaten en persoonlijke groei zijn met voldoende lef en zelfvertrouwen te realiseren. Het land van onbegrensde mogelijkheden ligt dan dichterbij dan je denkt. Met voldoende oefening en ervaring kun je zo bedreven raken in het navigeren in de stretchzone dat je in sommige situaties en omstandigheden niet eens meer een kompas nodig hebt. Dan krijgen je intuïtie en gevoel de overhand. ‘Get comfortable by being uncomfortable’: dat beetje ongemak voelen is de motor om met vertrouwen en lef bepaalde angsten te overwinnen.

Maar ondanks zelfvertrouwen en lef zijn er geen garanties op succes en resultaat. Ze vormen de basis om er te komen en ze leiden samen met doorzettingsvermogen tot resultaat. Zolang je de woorden van Neale Donald Walsh onthoudt: ‘Het leven begint aan het einde van je comfortzone’, kun je er ook naar handelen. Het is prettig als de omgeving daarin een stimulerende factor is, in plaats van je tegenwerkt.

bron coachlink