· 

Stoppen met aardig zijn!

Sylvia is ze meer dan kwijt, ze heeft overal gezocht en geeft het al bijna op. Die eeuwige zoektocht en ze wil het altijd goed doen. Was ze maar haar lenzen kwijt maar helaas, het zijn haar grenzen. Ze vindt het maar wat lastig om deze te bewaken, ze wil meer rust en persoonlijk leiderschap.

Ook ik vind het soms nog lastig. Eentje die bij mij bijvoorbeeld uitdagend blijft, is mijn neiging om op allerlei interessante dingen vanuit enthousiasme te snel ‘ja’ te zeggen. En dan te merken dat het eigenlijk toch te veel is of niet helemaal aansluiten bij mijn prioriteiten.

Zo heb ik begin van de maand berekend dat ik in 11 vrijwilligers rollen zit én in 4 intervisie groepen, zucht…Herkenbaar? 

Maar wat zijn dat ‘grenzen’? En waarom vinden vooral vrouwen het vaak zo moeilijk om deze te bewaken? En wat kan je er dan daaraan doen?

 

FOTO: nsey-benajah-5_gku5Usbzk-unsplash

Wat is een grens?!

Relationeel heb je altijd met grenzen te maken. Het gaat tussen jou en de ander oftewel: tussen jou en jouw ouders, tussen jou en jouw partner of tussen jou en jouw collega’s. Een grens is een afperking, een afbakening wat van jou is en wat van de ander is.

Uiteraard heb je ook een eigen grens. Zeg eens een denkbeeldige afscheidingslijn tussen wat je wel en niet kunt, een grens heb je qua mogelijkheden en kunnen, tussen wat je wel en niet wil. Een persoonlijke grens kan gaan over wat je wel en niet aan kunt, waar je wel of geen tijd in wilt of kunt stoppen. En is er een wezenlijk verschil tussen mannen en vrouwen, zie onderstaand filmpje!

 

Waarom geef je je eigen grens zo moeilijk aan?

  • je voelt je grenzen niet en je gaat er zelf aan voorbij
  • je wilt niemand pijn doen of teleurstellen
  • je wilt niemand voor het hoofd stoten
  • je bent bang voor gedoe, conflicten en daarom vermijd je het
  • het is een gewoonte geworden
  • je wilt iedereen te vriend houden
  • je bent te weinig assertief
  • je wilt het ieder naar de zin maken
  • je wilt wel aardig en leuk gevonden worden
  • je staat altijd klaar voor een ander
  • je begrijpt de ander ook wel weer maar eigenlijk ben je te begripvol of te inlevend

 

Overtuigingen

Vaak ligt er een overtuiging aan ten grondslag waardoor het zo lastig is je grenzen goed te bewaken.

Je denkt bijvoorbeeld dat het stellen van grenzen:

– conflicten of confrontaties veroorzaakt

– je vriendschappen schaadt

– afstand creëert richting andere mensen

     niet nodig zou moeten zijn

– de samenwerking lastiger maakt

– niet kan omdat je denkt dat er van alles van je wordt verwacht

 

Terwijl de ander …

– het enorm waardeert

– er dan rekening mee kan houden

– je erom respecteert

– weet wat hij aan je heeft

– misschien helemaal niet allerlei 
       verwachtingen van je heeft…

 

 

 

                                                                                                                                     foto: kevin-turcios-7qT9A9QzcUA-unsplash

Verwachtingen...

Het is verder belangrijk om je te realiseren dat we zelf vaak degene zijn die allerlei verwachtingen creëren doordat we dingen altijd op een bepaalde manier doen, of doordat je zelf iets belooft wat je vervolgens na moet komen maar wat eigenlijk niet haalbaar is.

Regelmatig zie ik dat cliënten door een gebrek aan voldoende zelfvertrouwen of een lage eigenwaarde, geneigd zijn om bevestiging en waardering bij de ander te zoeken.
‘Als de ander mij goed vindt, dan ben ik ook goed’.
Wanneer die ander iets van jou vraagt ben je daardoor te snel met toezeggen. ‘Natuurlijk doe ik dat voor je, geen probleem. Je kunt op me rekenen’.

 

De valkuil is dan dat je bepaalde verwachtingen schept. Wanneer je deze verwachtingen niet waar blijkt te kunnen maken is de ander logischerwijs teleurgesteld. Jij, die zo je best hebt gedaan, neemt deze teleurstelling waarschijnlijk heel persoonlijk. Je ziet het misschien als een afwijzing van wie je bent als persoon. Voordat je het weet staat de relatie onder druk en loop je vast.

Gevolgen...

Zeg je moeilijk nee? Dan heeft dat gevolgen. Ik noem er een paar:

• het gaat ten koste van jezelf

• je voelt je leeggezogen, uitgeput, afgemat en futloos

• het gaat ten koste van jouw zelfvertrouwen, zelfwaardering en zelfrespect

• je cijfert jezelf teveel weg doordat je te weinig oog hebt voor jouw behoeften

• jouw eigenwaarde daalt en je houdt er een negatief gevoel aan over

• het staat de relatie met de ander in de weg want je krijgt er echt geen betere relaties door

• andere maken er misbruik van


Grenzen leren aangeven betekent meer dan NEE leren zeggen

Grenzen leren aangeven is dat hetzelfde als ‘NEE leren zeggen?’. Ik meen dat dit te kort door de bocht is. Grenzen leren aangeven begint met het omgaan met eigen grenzen, het aanvoelen, omgaan en respecteren van andermans grenzen en het voorkomen dat anderen over jouw grenzen heen gaan.

Grenzen leren aangeven en NEE zeggen is dus niet altijd hetzelfde. 

 

Nee zeggen moeilijk? Dit is het gedrag wat erbij hoort!

Herken je jezelf in onderstaande kenmerken? Wanneer je moeilijk NEE zegt

  • ga je (te) snel in op hulpvragen die gesteld worden en zelfs op hulpvragen die niet gesteld worden
  • zeg je ja terwijl je er later spijt van hebt
  • doe je soms dingen die je liever niet doet
  • trek je werk of taken naar je toe die niet bij je horen
  • ben je te meegaand en waai je snel met alle winden mee
  • voel je je snel verantwoordelijk en denk je ‘dan doe ik het wel weer’
  • heb je een hoog plichtsbesef of arbeidsethos
  • voel je je snel over-betrokken
  • ben je vaak over-zorgzaam

foto: delfi-de-la-rua-vfzfavUZmfc-unsplash (2)

👉Grenzen voel je!

Ook al zou je aan de universiteit afstuderen op grenzen, al behaal je  de academische titel cum laude, al zou je alles van grenzen afweten: dan nog kan het gebeuren dat je aan jouw grenzen voorbijgaat.

Grenzen ervaren heeft weinig te maken met kennis, verstand, intellect of cognitieve vaardigheden. Je voelt dat je het te warm hebt of benauwd. Je voelt wanneer je het te koud hebt of je voelt je verkleumd. Je proeft of je het eten lekker vindt of niet! Je voelt en ervaart wanneer je moe bent of juist fit. Kortom: grenzen voel je! Er ligt dus een relatie tussen  grenzen en jouw gevoelens.

Overmatig vervullen van de eigen behoeften c.q. het te weinig vervullen van eigen behoeften betekent dat je een grens passeert of dat je anderen over jouw grens laat gaan. Hoe je dat weet? Je hebt ca. 60 negatieve gevoelens die aangeven dat je de grens passeert. Voelt et eens aan;-)


Nee, leren zeggen: hoe doe je dat?

Eigenlijk is dit de verkeerde vraag. Waarom? Het is een HOE-vraag en het duidt op een systematische en logische aanpak van het vraagstuk. Maar meestal zit de vraag niet in hoe je nee zegt. Het vraagstuk zit in het feit dat je er niet toe kunt komen. Angst voor afwijzing, angst om de ander teleur te stellen, behoefte aan waardering, zorgen ervoor dat je geen NEE zegt.

 

 

53 manieren om NEE te zeggen: de beste manier is “Ja” zeggen

 

Er zijn 53 manieren om NEE te zeggen. Misschien zijn het er ook wel 30 of 25: het gaat maar om een voorbeeld. De beste manier om NEE te zeggen is: JA zeggen. Wanneer je JA zegt tegen jouw eigen behoeften, heb je al NEE gezegd en de grens gesteld. Wie JA zegt tegen een kopje koffie, heeft automatisch NEE gezegd tegen thee. Wie JA zegt tegen een mooie wandeling op zaterdagmiddag in de natuur heeft NEE gezegd tegen een middag winkelen in de stad. JA zeggen betekent: invullen, plannen en zeggen wat je wilt (en niet wat je niet wilt of niet meer wilt). Wie JA zegt tegen zijn behoefte aan rust, zegt NEE tegen een aantal andere activiteiten.

Het vraagt dus enigszins ook vooruitdenken en vooruitkijken, de zaken niet op zijn beloop laten, niet afwachten tot het laatste moment.

Wie JA zegt tegen een gezond leven: ontspanning, beweging en rust heeft NEE gezegd tegen uitputting en burn-out.

 

Wat moet je dan wel doen om op een gezonde manier met je grenzen

om te gaan?

 

1. Stop, voel en denk na

2. Stop met vergelijken en je schuldig te voelen

3. Kies en communiceer je grens ontspannen

4. Nee, omdat…

5. Accepteer dat het spannend is

6. Experimenteer met kleine dingen

 

foto: gemma-evans-zj475haUy2M-unsplash


👉1. Stop, voel en denk na

Als je merkt dat iets lastig voor je is, stop even met alles wat je aan het doen bent en geef jezelf even de tijd en ruimte om te ‘voelen’ en na te denken wat voor jou belangrijk is.  Vaak is je intuïtie oftewel onderbuikgevoel een prima raadgever dat je even tijd hebt te nemen voordat je reageert. Deze alertheid kun je goed trainen door er af en toe bij stil te staan wat je wel of niet acceptabel vindt.

👉2. Stop met vergelijken en je schuldig te voelen

Grenzen zijn zeer persoonlijk, dus omdat je collega of partner of vriendin wel iets doet betekent dat nog niet dat jij het daarom ook moet doen. Stap dus uit het vergelijken met anderen als het op je grenzen aankomt.

 

Het is verder goed om je ervan bewust te zijn dat veel vrouwen (en ook mannen) zich bij het stellen van hun grenzen vaak schuldig voelen. Oefen eventueel met zinnetjes om het schuldgevoel wat sommige mensen je aanpraten te kunnen pareren. Bijvoorbeeld, ‘ik ben mijn prioriteiten anders gaan invullen’ of ‘ik heb het te druk met andere dingen’. 
Kortom, is iets jouw grens, respecteer dat dan. Dan respecteer je ook jezelf.

👉3. Kies en communiceer je grens ontspannen

Kies er vervolgens bewust voor om je grens te stellen en te uiten. Dit gaat het makkelijkst als je ontspannen bent. Adem daarom een paar keer die in voordat je je grens stelt. Het ontspannen en respectvol uiten van je grens, zonder dat je boos wordt op de ander is bovendien veel krachtiger. Wees je bij het uiten van je grens er steeds van bewust dat je hiermee ‘JA’ zegt tegen jezelf.

 

foto: ignacio-amenabar-2dkgXTfPfTg-unsplash

👉4. Nee, omdat…

Grenzen kun je goed aangeven door ‘nee’ te zeggen. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat je het beste je ‘nee’ kan laten volgen door een ‘omdat…’. Mensen zijn dan veel gevoeliger om naar je te luisteren. Dus leg je ‘nee’ uit. Als een situatie zich niet leent om ‘nee’te zeggen, maar je wel voelt dat je grenzen worden getart, uit dit dan en kijk hoe je samen kan komen tot een alternatieve oplossing waarbij ook rekening gehouden wordt met jouw grenzen (win-win).

👉5. Accepteer dat het spannend is

Als je vaker je grenzen gaat uiten zal het zeker in het begin vaak best een uitdaging zijn. Als je je eigen grenzen uit dan kom je namelijk ook sneller de grenzen van een ander tegen. Het kan dan net lijken alsof de ander je achteruit duwt. Dit is in het begin heel normaal. Naarmate de tijd vordert zal je merken dat het steeds makkelijker wordt en anderen jou grenzen ook beter gaan accepteren.

👉6. Experimenteer met kleine dingen

Tenslotte nog dit. Grenzen stellen is uitdagend, ga daarom eerst met kleine dingen oefenen om je grenzen te leren uitspreken. Dit maakt het makkelijker om later ook bij de wat lastigere dingen je grenzen makkelijker aan te geven.   

 

Wil je met het stellen van grenzen aan de slag? Dan kun je dat natuurlijk doen door het zelf te proberen. Maar als je daar wat ondersteuning bij wilt gebruiken dan kan dat ook.

 

foto: visual-stories-micheile-diEDq3HPpBc-unsplash (1)


Is dat te leren?

Ja zeggen tegen jouw behoeften is te leren. Luisteren naar eigen gevoelens is te leren. Sterker nog: een kind van drie jaar kan het! Grenzen aangeven kun je  dus ook leren! Ongeacht jouw functie, opleidingsniveau, intellectueel niveau, achtergrond etc. Omgaan met grenzen is drieledig. Je ziet de volgende vormen van grenzen aangeven:

 

De eigen grens bewaken

  • Een eerste punt zijn jouw eigen grenzen. Je kunt namelijk ook over jouw eigen grenzen heengaan. Misschien herken je wat uit onderstaande voorbeelden:
  • Je bent moe en toch vind je dat je het klusje in de tuin moet afmaken
  • Je moet naar de wc maar je stelt het steeds uit (dom voorbeeld hé?)
  • Je hebt zin in drinken maar je pakt het niet en je werkt gewoon door
  • Je neemt geen tijd voor jezelf
  • Ook jij hebt behoefte om af en toe even afstand te nemen maar je gaat maar door en je gaat maar door
  • Je voelt je verdrietig maar je praat er met niemand over en je werkt het er gewoon uit als het ware

Worstel je met het onderwerp eigen grenzen aangeven? Ga je regelmatig voorbij aan jezelf? Is nee zeggen moeilijk voor je? Wij kunnen je van dienst zijn!

 

De grens van de ander...

De grens van anderen respecteren

  • Jouw gedrag kan ervoor zorgen dat je over de grens van de ander heen gaat. Dat gebeurt op een agressieve wijze wanneer je te sturend, dominant, bazig, te direct, te confronterend bent. En er is een lieve aardige vorm namelijk door je over-verantwoordelijk te voelen voor anderen of door overbetrokken te raken. 🚀Lees verder Geweldloze communicatie

Voorkomen dat anderen over jouw grens heengaan

  • Je wilt leren begrenzen en voorkomen dat anderen over jouw grens heengaan. Jouw houding en gedrag kan ervoor zorgen dat anderen teveel ruimte krijgen, te weinig rekening met je houden of over je heen lopen. Daardoor kan men zelfs misbruik maken van jouw goedheid! 🚀Lees verder grensoverschrijdend gedrag

Loslaten

  • Loslaten is een vorm van grenzen stellen. Daarbij kun je denken aan: distantiëren of de relatie beëindigen, aanvaarden of accepteren, overgeven en vertrouwen, relativeren, jezelf in acht nemen of jezelf ontzien. 🚀Lees verder loslaten

Foto: Unsplash Anika Huizinga

 

Jouw persoonlijkheid en valkuilen

Grenzen hebben vaak te maken met jouw persoonlijkheid. Daar waar je kracht ligt, daar ligt ook jouw vraagstuk. Voel je je snel verantwoordelijk voor iets of iemand dan is jouw valkuil over-verantwoordelijkheid en dan passeer je een grens. Ben je erg loyaal en trouw aan een ander? Dan passeert de ander gemakkelijk jouw grens wanneer je té loyaal of té aardig wordt. Zo hebben de meeste persoonlijke valkuilen te maken met grenzen.

 

foto: ben-white-qDY9ahp0Mto-unsplash


Stoppen met aardig zijn?!

En kom je al bijna in aanmerking voor de gouden assertiviteitsplak?!

 

Maar is het afwijzen van mensen, altijd voor je mening uitkomen en anderen de les lezen de essentie van assertiviteit? Nee. De Engelse uitdrukking  ‘de assert yourself’ betekent: je ware zelf laten zien. De hamvraag is dan: wat is je ware zelf?

 

Hans komt bij mij op het spreekuur. onmiddellijk valt mij op hoe vriendelijk, voorkomend en bescheiden hij is. Als ik daar wat van zeg antwoordt hij: ‘ja, en dat is mijn probleem. Het zijn altijd anderen op mijn werk die het hoogste woord voeren en hun ellebogen gebruiken; Ik ben altijd de gedoodverfde bemiddelaar’

‘je bent de aardigste bemiddelaar van Iedereen?’

   ‘Ja’

‘wat is daar mis mee? Wil jij zo zijn Als je collega's?’

   ‘nee, ik probeer het wel eens, Maar het voelt alsof ik mijzelf verloochen.’

‘dat doe je ook.’

 

De assertiviteitsgolf heeft grote groepen mensen geholpen om meer zelfvertrouwen te ontwikkelen. Maar het heeft ook een groot probleem gecreëerd. Mensen die zich onderscheiden door een zachtaardig karakter, die houden van nette omgangsvormen of neigen naar dienstbaarheid, denken tegenwoordig dat ze gehandicapt zijn. En dat is eeuwig zonde. Want er zijn meer wegen die naar Rome leiden.


Laatst sprak ik een vriendin die verpleegkundige is. Op haar afdeling was een man in woede uitgebarsten toen hij hoorde dat zijn vrouw een borstamputatie moest ondergaan. Toen ik haar vroeg hoe zij de man gekalmeerd had, zei ze: ‘ik gaf hem een knipoog, nam hem bij de arm en vroeg of hij met mij koffie wilde drinken .’

 

Ook lief zijn kan assertief zijn!

 


bron:

365 Mindful/ de steven/ jeffrey wijnberg beter van wel

you tube: a tale of two brains/ bert visscher, je praat beleefd maar je denkt van niet