Wil je je verdiepen en bekwamen in leiderschap dat blijvend impact heeft? Dan is deze blog iets voor jou.
Aan de hand van de functies van het Zwitsers zakmes- het zakmes van mijn opa - doe ik suggesties voor hoe je je leiderschapsvaardigheden verder kunt ontwikkelen.
Leiderschap gaat, kort samengevat, over bewust invloed uitoefenen. Op jezelf, op je naasten en op je omgeving. Leiderschap gaat ook over waarde toevoegen. En het gaat over het vereenvoudigen van complexe vraagstukken, zodat ze behapbaar en uitvoerbaar worden en je resultaten behaald.
Leven en werken vanuit je eigen kernwaarden is daarbij het uitgangspunt.
Grote zaken eerst.
Als stevig en zichtbaar ingrijpen bij een omvangrijk probleem noodzakelijk is.
Het grote mes is vlijmscherp. Je kunt er stevige ingrepen mee doen. Gebruik het met trefzekere hand, zonder aarzeling. Het grote mes is niet bedoeld voor het fijne werk. Blijf bij het grote werk, laat je niet afleiden door details. Eerst de grote dingen en dan de kleine! Grote problemen kunnen ook grote emoties oproepen. Die kunnen je de verkeerde kant opsturen of onnodig opjagen. Ga dus niet overhaast te werk; als je te ver of te diep snijdt, richt je mogelijk onherstelbare schade aan. Ga zorgvuldig te werk en doe het vooral niet alleen, ondanks dat je een fors wapen in je hand hebt.
Als je als leider blijvende impact wilt hebben, moet je soms lef tonen en het grote mes erbij willen pakken. Dat wil zeggen, het grote probleem te lijf gaan en er niet omheen draaien. Het probleem aanwijzen, benoemen en de oplossingen overwegen.
Wanneer zet je het grote mes in?
Hoe zou je verbondenheid met jezelf omschrijven?
Wat voor gedachten heb je daarbij?
Welke activiteiten helpen je om die verbondenheid te ervaren en te onderhouden, zodat je die niet kwijtraakt.
Anders gezegd: gedragsverandering heeft niet alleen impact op iemands eigen leven, maar ook op dat van de mensen om hem heen.
Voor onze leiderschaps praktijk betekent dit, dat we interventies altijd in een context moeten plaatsen. Het gaat niet over een disfunctioneel persoon op zich, maar ook om de mensen, het team eromheen. De wijze waarop de leider met die medewerker omgaat, heeft impact op de hele groep.
Let wel: stevig ingrijpen is niet altijd beter. Gebruik het grote mes alleen als je echt niet anders kunt.
Neem vooraf ruim de tijd om goed te observeren wat er speelt, en om te bedenken of een radicale actie daadwerkelijk de beste oplossing is.
foto: zoran-borojevic-KUN-XxcHaSA-unsplash
Hoe gebruik je het?
Snijden betekent: een duidelijke lijn, een visie neerzetten en in het verlengde daarvan duidelijke keuzes maken. Het gebruik van het grote mes is voor Iedereen zichtbaar. Handel daarom met overtuiging, rustig en trefzeker. Wees helder in je communicatie. Als je er na overleg en beraad uit bent, zeg dan:
’Zo, gaan we het doen!’ Woorden als ‘proberen’ en ‘misschien’ passen niet bij het gebruik van dit instrument. Ze verzwakken je boodschap en laten ruimte voor twijfelpunt anders gezegd met het grote mes moet je niet gaan wiebelen.
Een stevige ingreep vraagt om verantwoordelijkheid nemen. Maar het betekent niet dat je zelf voor de troepen uit moet lopen of in je eentje anderen de weg moet wijzen. Leiderschap met impact gaat over daadkrachtig en tegelijk kwetsbaar durven zij. Samenwerking is daar onlosmakelijk mee verbonden. Blijvende veranderingen bewerkstellig hier immers nooit alleen.
Waar moet je bij het gebruik op letten?
De valkuil bij het grote mes is dat je het te snel of te gemakkelijk gaat hanteren. Je eigen emoties, zoals ongeduld om snel van het probleem af te willen zijn of de angst dat zonder snel ingrijpende situatie erger wordt, spelen hierbij vaak een rol.
Laat je je daardoor leiden, dan verwordt het mes tot de spreekwoordelijke botte bijl. Hou daarom steeds voor ogen dat je na het snijden niet meer terug kunt.
Eenmaal verkeerd gesneden betekent dat je met de brokken zit; eenmaal stuk blijft vaak stuk. De kunst is om precies genoeg kracht te zetten om voor elkaar te krijgen wat je wilt. Voldoende in beweging brengen om verandering te bewerkstelligen, zonder dat je mensen of situaties onnodig beschadigt. Waak ervoor dat er een angstcultuur ontstaat of dat veranderen een doel op zich wordt.
Praktisch betekent dat je- voor je daadwerkelijk gaat snijden- ervoor moet zorgen dat alle betrokkenen niet alleen zijn door drongen van de ernst van het probleem, maar ook van de manier waarop je dat wilt gaan oplossen. Laat je niet opjagen door onrust in de organisatie, of druk van anderen die roepen dat haast geboden is. Maak bijvoorbeeld de mensen die onderdeel van het probleem lijken, onderdeel van de oplossing.
foto: savernake-knives-tyDgjiJbz54-unsplash
Evalueer & Leer
Evalueer de interventie met de betrokkenen op basis van 3 vragen:
- Wat ging goed?
- Waarmee moeten we nu stoppen?
-
Wat zijn straks de volgende stappen?
Door in de evaluatie deze tijdslijn te volgen worden geleerde lessen meegenomen in de toekomst, concrete stop-acties direct ingezet en perspectieven uitgetekend. Deze aanpak versterkt de betrokkenheid en daarmee de duurzaamheid.
🚀 Tips
Leiderschap in crisistijd betekent lef tonen en het grote mes doelgericht hanteren, als de situatie daarom vraagt. Bedenk niet alleen zelf, maar ook met de betrokkenen wanneer en hoe je het best kunt snijden.
Leiderschap bij een verandering of in crisistijd gaat niet alleen over het leidinggeven aan mensen, maar richt zich vooral op gedachten en (heftige) emoties bij mensen, te beginnen bij die van jezelf.
Leiderschap tonen is niet hetzelfde als hard voor de troepen uitlopen, dat is een grote inschattingsfout.
Leiderschap wordt krachtiger als je je kwetsbaar opstelt, anderen zullen zich ook kwetsbaarder opstellen, waarmee een veilige, open cultuur wordt versterkt.
Leiderschap dat het grote mes hanteert, neemt de verantwoordelijkheid voor mislukkingen en prijst andere voor het succes.
Leiders geven betekenissen aan de verandering en de manier waarop dit gaat gebeuren, zodat er steeds meer draagvlak ontstaat. Dat geldt niet alleen voor de planfase, maar ook juist In de uitvoeringsfase. Pas dan heeft leiderschap duurzaam impact.
foto: jonathan-borba-uB7q7aipU2o-unsplash
🚀 Vraag?
Grote problemen vragen om een stevige aanpak richting de oplossing. Hierbij spelen stressvolle gedachten en heftige emoties bij jezelf en anderen een rol.
- Heb jij voldoende zicht op je gedachtenpatronen en emoties, zoals vechten, vluchten en bevriezen, die jou de verkeerde kant op kunnen sturen normaal zoals te hard, te zacht of maar niet ingrijpen?
Je mag je reflecties met me delen!
Bron gabriel anthonio, het zwitsers zakmes