Moest afgelopen week wat glimlachen tijdens het nieuws en dat overkomt me niet vaak. Wat een droef toeter nieuws de laatste tijd. Maar als zelfs monniken gaan mopperen, dan is er toch iets aan de hand.
Ja logisch toch, je hebt twee oren en één mond. Dat is het maar wat fijn dat je meer luistert dan praat. Slecht luisteren, we doen het allemaal. In: 'een levensregel voor beginners' van Will Derksen wordt het prachtig beschreven, bezien vanuit Benedictus.
Luisteren heeft namelijk een complement: mopperen.
Zoals gehoorzaamheid een positieve houding is om al te willen luisteren voordat er gesproken wordt, zo is mopperen een manier van negatief spreken nog vóórdat er aandachtig geluisterd is, of ook omdat er niet aandachtig geluisterd is.
Mopperen beschouwt Benedictus als een ernstige zonde. Nu al benieuwd naar de straf voor die mopperende monniken.
foto Unsplash: brian-wangenheim
Mopperen andersom
Mopperen werkt in een organisatie als een langzaam en onderhuids werkend sociaal gif. Mopperen vertroebelt visie, tapt energie af en tast het hart aan. Dat geldt zowel voor het ‘inwendige’ als voor het ‘uitwendige’ mopperen. Wie inwendig aan het mopperen en malen is kan niet meer helder zien en luisteren – want er is al een andere stem aan het woord, men heeft zijn aandacht en energie dan vooral op iets anders gericht dan op datgene wat hier en nu te doen is, en men kan datgene zo ook niet meer ‘van harte’ doen. Het uitwendige mopperen is nog schadelijker, want dat verspreidt zich als door een ontregelde celdeling – niet voor niets spreken we in dit verband van ‘kankeren.’ De mopperaars zieken elkaar op, versterken elkaar, infecteren anderen: zand en vergif in je organisatie.
Kankeren heeft namelijk zijn eigen uitzaaiing: half werk verrichten, traineren, anderen laten wachten – dé wapens waarmee ondergeschikten indirect hun bazen aanpakken.
Gelukkig bestaat er een tegengif tegen het mopperen: de blijmoedigheid. Misschien een wat ouderwets en naïef overkomende term. Van Dale geeft onder meer als betekenissen ‘opgeruimd van geest’, ‘opgewekt’ (als tegenovergestelde van ‘neerslachtig’), ‘leed’ en tegenspoed aanvaarden’. Deze laatste betekenis zegt al dat het niet gaat om een opgeschroefd optimisme, dat blind is voor wat er mis en moeilijk is. Blijmoedigheid heeft met ‘moed’ te maken – een karakterhouding die niet nodig is wanneer alles gladjes verloopt, maar pas wanneer er sprake is van barrières, tegenslag, zorg en onzekerheid.
En hoe zouden dat die mennekes doen in het Benedictijnse veld, blijmoedigheid – als tegengif tegen de murmuratio – is een wijs samengaan van aandachtig luisteren (zonder de oren te sluiten voor wat minder aangenaam klinkt)
Per dag oordelen we ongeveer 35.000.*
Of het nu gaat om wat we eten of lezen, of de mensen die we ontmoeten, we plakken een label* op alles en iedereen. Je mag dan nog zo onbewust oordelen, probeer het toch wat bewuster te doen.
Probeer dit weekend eens niet alles en iedereen te beoordelen.
Verruim je geest door mensen en dingen in hun waarde te laten
foto Unsplash: domi-chung
Afwijkend gedrag waarderen
In samenwerking ligt het accent op ‘wij’. Niet jij of de andere ego’s, maar de samenwerking staat centraal. Dat bereik je alleen als de teamleden zich verbinden met hun collectieve identiteit, als ze een ‘wij’-gevoel hebben. Daarbij is het belangrijk om de juiste balans te vinden tussen zelfstandigheid en verbondenheid. Op zoek naar adviezen en vragen om de ambitie en kracht van je team te ervaren en vrij te maken, zodat je samen stevige resultaten neerzet. Soms krijg je te maken met afwijken ik-gedrag, dat het wij-gevoel frustreert. Hoe buig je dat weer om? Niet al het gedrag dat afwijkt, is verkeerd. Soms kun je het heel goed gebruiken om je team verder te ontwikkelen.
Afwijkend gedrag waarderen
Nelleke geeft in het teamoverleg regelmatig aan dat zij het wel goed vindt en tevreden is. Het team reageert hier fel op, want Nelleke doorbreekt in hun ogen de drive en ambitie waar ze in zitten. Ze wijkt af van het zichtbare teamgedrag. Het team stelt Nelleke en zichzelf de volgende vraag: ‘Welk verlangen en welke kwaliteit zit er achter het gedrag van Nelleke?’ Nelleke vindt het team vaak net een doordenderende sneltrein die zichzelf te weinig tijd en rust gunt om te genieten.
Jammer, vindt ze, want dat zou goed zijn voor de balans tussen presenteren en genieten. Na enige discussie blijken meer teamleden dit te herkennen. Ze vragen zich vervolgens af wat ze hiervan vinden, wat ze er als team mee willen en wat ze ervan kunnen leren. Het team spreekt af om tijdens het volgende overleg met elkaar te praten over hoe ze als team presenteren en genieten meer in balans kunnen brengen, en dit dan ook direct toe te passen.
Dit voorbeeld maakt duidelijk dat gedrag, maar zeker ook onderliggende overtuigingen, ander gedrag oproept en patronen kan versterken en bevestigen. Door het patroon te signaleren en te onderzoeken in plaats van bepaalde gedragingen of overtuigingen te veroordelen, ontstaat vaak een nieuw en krachtig perspectief.
Hoe wij u helpen deze doelen te bereiken?
Wij coachen organisaties om zich te ontwikkelen tot wendbare, doelgerichte samenwerkingsverbanden. Daartoe ondersteunen en adviseren we bij organisatie- en leiderschapsontwikkeling. Onze focus is een gezamenlijke blik op zowel waarde creatie als op menselijke interactie en de samenhang daartussen.
Onze team coaching richt zich op het teams helpen optimaal bij te dragen aan de klantwaarde waar de organisatie voor (be)staat.
Wij bieden een palet aan trainingen en opleidingen met een voorkeur voor maatwerk. Bent u bijvoorbeeld op zoek naar versterking van samenwerkingscompetentie of leiderschap? Zou u uw organisatie willen leren om Agile, Scrum of Lean toe te passen?
Wij bespreken graag de mogelijkheden.
bron: Een levensles voor beginners, will derkse
hoe coach ik mijn team, joost crasborn
* the great choices of strategic leaders/ the psychology of stereotypes